NHÃN THÔNG – CHƯƠNG 8: NHÃN THÔNG TRONG THỜI GIAN – THỜI TƯƠNG LAI

0
128

CHƯƠNG VIII

NHÃN THÔNG TRONG THỜI GIAN – THỜI TƯƠNG LAI

(Clairvoyance (Clairvoyance (Clairvoyance (Clairvoyance in Time – The Future) Future) Future) Future)

Chúng ta có thể hiểu lờ mờ rằng toàn bộ quá khứ, có thể đồng thời hiện diện một cách linh động trong một tâm thức được nâng cao, và chúng ta gặp phải nhiều khó khăn hơn trong việc chấp nhận ý tưởng rằng toàn thể tương lai cũng bao gồm trong tâm thức ấy.

Vẫn có một số người phủ nhận vấn đề tiên tri, và sự phủ nhận như thế cho thấy là họ chưa biết gì về sự hợp lý của vấn đề. Sự kiện là chúng ta không thể nghi ngờ một số lớn trường hợp xác thực đáng tin cậy. Nhưng nhiều người đòi hỏi phải có sự giải thích hợp lý và bằng chứng rõ ràng, mà những bằng chứng như thế rất khó tìm thấy. Chúng ta biết rằng Chân Ngã sở hữu một số quan năng thấy trước, nếu Chân Ngã thấy trước những biến cố rất quan trọng sắp xảy ra, đôi khi nó có thể gây ra ấn tượng rõ ràng lên phàm ngã liên hệ với nó. Điều đó giải thích được một số lớn trường hợp mà sự chết chóc hay tai nạn nguy hiểm được thấy trước.

Ở Tô Cách Lan có một câu chuyện rất nổi tiếng về loại nhãn quan này, sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn vấn đề. ‘Có một người kia không tin vào việc huyền bí do một nhà linh thị ở vùng cao nguyên, cho biết trước cái chết sắp tới của một người hàng xóm. Nhà tiên tri cho biết khá rõ từng chi tiết của đám tang, cùng tên của 4 người khiêng quan tài và sự hiện diện của nhiều người khác. Người nghe câu chuyện chỉ mỉm cười và quên ngay câu chuyện đó, nhưng cái chết của người hàng xóm đúng lúc được báo trước đã làm cho anh ta nhớ lại điều tiên đoán. Anh ta quyết định tìm cách làm cho sai một phần của lời tiên đoán, bằng cách thay tên của anh ta vào một trong những người khiêng quan tài. Anh ta thành công trong việc sắp xếp theo ý muốn, nhưng khi đám ma gần đến giờ động quan, anh ta bị gọi ra trạm bưu điện vì một vấn đề rắc rối nhỏ cần giải quyết trong vài phút. Khi xong việc anh ta vội vã trở về và ngạc nhiên thấy đám ma đã khởi hành mà không có anh ta; như thế điều tiên đoán được thực hiện, với đúng 4 người khiêng quan tài được nói trước.’

Một chi tiết nhỏ được ghi nhận trong câu chuyện là khi cố gắng làm thay đổi sự sắp xếp đã được tiên đoán sẽ gánh lấy thất bại. Điều này có vẻ giống như số mạng đã được định sẵn, ngay cả một chi tiết nhỏ nhặt; chỉ khi nào chúng ta khảo sát vấn đề này từ các cõi cao, chúng ta mới có thể biết được sự thật không đúng như lý thuyết đó. Dĩ nhiên, như tôi đã nói là chúng ta chỉ có được sự giải thích hoàn toàn đầy đủ khi nào chúng ta có được sự hiểu biết phong phú hơn; trong hiện tại, điều tốt nhất mà chúng ta có thể thực hiện được là tìm ra cách giải thích hợp lý cho vấn đề.

Có điều chắc chắn rằng hầu hết những gì xảy ra trong hiện tại là do nguyên nhân đã tạo ra trong quá khứ, cũng như điều gì sẽ xảy ra trong tương lai, là kết quả của nguyên nhân đang tạo ra trong hiện tại. Ngay tại cõi trần, nếu tính toán đúng, chúng ta cũng có thể biết trước một vài hành động nào đó sẽ đưa đến những kết quả tương ứng, nhưng sự tính toán của chúng ta thường bị sai lạc do sự xen vào bởi những tác nhân khác nhau. Tuy nhiên nếu chúng ta nâng tâm thức lên cõi thượng giới, chúng ta có thể thấy rất xa những kết quả do hành động của chúng ta.

Thí dụ, chúng ta có thể thấy hậu quả của một lời nói sơ xuất, chẳng những trực tiếp đối với một người nào đó, mà qua họ còn lan tràn đến nhiều người khác trong một khu vực rộng lớn, nhiều khi ảnh hưởng lan rộng cả một quốc gia. Một cái nhìn thoáng qua như thế giúp chúng ta hiệu quả hơn bất cứ lời dạy đạo đức nào về sự thận trọng trong tư tưởng, lời nói và hành động. Từ cõi cao ấy, không những chúng ta có thể thấy đầy đủ kết quả của mỗi hành động, mà chúng ta cũng có thể thấy nơi đâu và bằng cách nào những tác động liên hệ khác xen vào làm thay đổi kết quả ấy. Thực sự chúng ta có thể thấy rõ kết quả ở tương lai của những hành động trong hiện tại, nếu hoàn toàn không có những nguyên nhân mới xuất hiện.

Dĩ nhiên, những tác nhân mới rất thường xảy ra, vì con người có tự do ý chí, nhưng đối với những người bình thường, chúng ta có thể tính toán khá chính xác ý muốn của họ. Ý chí của người trung bình rất ít thực tế, phần nhiều họ là những người sống theo cơ hội, hành động ở các kiếp trước đặt họ trong một hoàn cảnh nào đó, và ảnh hưởng của hoàn cảnh chung quanh đối với họ rất quan trọng, mà chúng ta có thể tính toán để biết trước khá chính xác tương lai của họ. Sự việc này khác biệt đối với người tiến hoá, những biến cố chính trong cuộc đời là do hành động quá khứ của họ sắp đặt, nhưng ảnh hưởng của những biến cố tùy theo cách thức mà họ để cho chúng tác động. Như thế những người tiến hóa có thể vượt qua một phần nào nhân quả, vì phần lớn tương lai đều tùy thuộc vào chính họ, do đó ngay trên cõi thượng giới, người ta cũng không thể thấy trước tương lai của họ.

Khi nhìn từ trên xuống kiếp sống của một người theo lối này, chúng ta thấy dường như ý chí tự do của họ chỉ tác động vào những lúc khủng khoảng trong cuộc sống. Lúc đó họ có hai hoặc ba con đường, hay phương hướng khác nhau trước mắt để tự do chọn lựa. Nếu một người biết khá rõ bản chất của họ, có thể nhận thấy gần như chắc chắn họ sẽ chọn đường lối nào, nhưng sự hiểu biết của người bạn không có nghĩa là một động lực thúc đẩy.

Tuy nhiên khi họ đã chọn lựa một hướng nào đó, họ sẽ nhận lấy những kết quả do con đường đó mang lại. Trong nhiều trường hợp, khi đã theo đuổi một con đường đặc biệt, họ bị bắt buộc phải trải qua một thời gian rất lâu dài, trước khi có cơ hội tách ra khỏi nó. Hoàn cảnh của họ hơi giống một người lái toa xe lửa, khi đến một chỗ tiếp giáp, có thể có những điểm để chuyển qua lối này hoặc lối kia, và họ có thể chạy qua con đường nào mà họ thích. Nhưng khi họ đã chạy qua một trong các con đường đó, họ sẽ bị bắt buộc chạy cho suốt con đường mà họ đã chọn, cho đến khi họ đạt tới một điểm dừng khác, nơi đó, một lần nữa họ lại có cơ hội lựa chọn.

Nếu nhìn từ cõi thượng giới xuống, chúng ta sẽ thấy rõ những điểm khởi hành mới, và tất cả những kết quả với đầy đủ chi tiết cho mỗi sự chọn lựa. Chỉ có một điều quan trọng duy nhất mà chúng ta không thể biết chắc là con người sẽ lựa chọn đường lối nào. Thực sự, không phải chúng ta chỉ có một tương lai mà có nhiều tương lai được phác hoạ ra trước mặt chúng ta. Theo lý thuyết, trong hầu hết mọi trường hợp, chúng ta sẽ thấy rất rõ những sự kiện có thể xảy ra, từ đó chúng ta có thể lựa chọn, và chúng ta cũng có thể tiên đoán khá đúng. Một người có năng lực cao hơn, có thể thấy trước được kết quả của mỗi sự lựa chọn, và sự tiên đoán sẽ hoàn toàn chính xác.

Tuy nhiên trên cõi bồ đề, sự tính toán như thế không cần thiết. Ở cõi thấp chúng ta hoàn toàn không thể giải thích tại sao trên cõi cao ấy quá khứ, hiện tại và tương lai, tất cả đều hiện hữu cùng một lúc, vì quan năng nhận biết thuộc về cõi cao đó, và phương cách mà quan năng cao siêu này tác động nằm ngoài sự hiểu biết của bộ óc xác thân. Đôi khi người ta nhận được một điều ám chỉ nhỏ nhặt cho biết một cách không rõ ràng sự việc sắp xảy ra. Ông Oliver Lodge đã kể lại một điều ám chỉ như thế trong một bài diễn văn tại hiệp hội Anh Quốc ở Cardiff. Ông nói:

‘Chúng ta thường giải thích sự tiến bộ chủ quan bằng phương thức khách quan, chúng ta xem như các biến cố biểu hiện theo một trình tự và một tỷ lệ đã được xác định sẵn, nhưng đó chỉ là một trong những cách nhìn sự vật. Những biến cố, theo ý nghĩa nào đó, có thể luôn luôn hiện tồn cả quá khứ và tương lai, chính chúng xuất hiện đến với chúng ta, chớ không phải chúng đang xảy ra. Tương tự như một người ngồi trên một chuyến xe lửa, nếu họ không bao giờ rời khỏi xe và tốc độ của xe không thay đổi, họ sẽ thấy các phong cảnh liên tục xuất hiện mà không thể nhận thấy chúng cùng lúc hiện hữu. Cho nên, chúng ta nhận thức được rằng có thể có chiều đo thứ tư của thời gian, sở dĩ con người bị giới hạn trong hiện tại là do sự vô tâm của họ. Đến khi chúng ta hiểu ý niệm quá khứ và tương lai có thể cùng hiện tồn trong hiện tại, tất cả những suy tưởng của chúng ta sẽ hoàn toàn thay đổi.’

Thực tế, thời gian hoàn toàn không phải là chiều đo thứ tư, tuy nhiên, trong một lúc nào đó, người ta nhìn nó theo quan điểm “chiều đo thứ tư” sẽ giúp một phần nào trong sự hiểu biết điều không thể hiểu. Giả sử chúng ta đặt một cái hình nón bằng gỗ có các góc vuông trên một tờ giấy, rồi đẩy nhẹ nó đi qua điểm đầu tiên. Một con vi trùng sống trên bề mặt tờ giấy đó không có khả năng nhận thức bất cứ vật gì ở bên ngoài bề mặt tờ giấy, chẳng những nó không thể thấy toàn bộ cái hình nón, mà nó cũng không thể nhận thức được rằng có một thể đặc như thế. Tất cả những gì mà nó có thể thấy chỉ là sự xuất hiện thình lình một vòng tròn rất nhỏ, dần dần rộng lớn hơn cho đến lúc biến mất thình lình khỏi thế giới của nó.

Thực ra đó chỉ là một chuỗi những phần của cái hình nón đã xuất hiện theo các giai đoạn liên tục đối với sự nhận thức của nó, vì nó không có ý niệm rằng các giai đoạn liên tục này có thể được nhận thấy cùng lúc. Dĩ nhiên, đối với chúng ta thì dễ dàng hơn, vì chúng ta nhìn theo một chiều đo khác, điều này cho biết rằng con vi trùng thấy sai lạc vì những giới hạn của riêng nó, và nó không nhận thấy toàn thể cái hình nón hiện tồn cùng một lúc. Chúng ta cũng có ảo tưởng rằng quá khứ, hiện tại và tương lai khác nhau; nhưng từ cõi bồ đề, chúng ta có cái nhìn tổng quát một chuỗi các biến cố, tương tự như cái nhìn của chúng ta ở cõi trần đối với toàn thể cái hình nón. Tự nhiên, bất cứ cố gắng nào để giải bày vấn đề cũng đưa đến một chuỗi những mâu thuẫn đáng ngạc nhiên, nhưng dù sao sự kiện vẫn là sự kiện, sẽ có lúc vấn đề sẽ được sáng tỏ như ban ngày đối với chúng ta.

Cho nên khi tâm thức vị đệ tử đã phát triển đầy đủ trên cõi bồ đề, họ có khả năng thấy trước hoàn hảo, mặc dù họ không thể mang tất cả những sự việc họ thấy mô tả lại ở cõi vật chất một cách đầy đủ. Dù họ không thích thực tập khả năng đó, sự biết trước vẫn thường lóe sáng trong cuộc sống thường ngày của họ. Vì vậy, họ có một thứ trực giác nhạy bén, biết được những sự việc trước khi xảy ra.

Giống như những trường hợp trước, loại nhãn thông này có nhiều cấp độ, từ các điều báo trước mập mờ thỉnh thoảng xảy ra, chưa thể gọi được là sự thấy, đến loại thị giác thứ nhì đầy đủ, rõ ràng và xảy ra thường hơn. Loại thị giác thứ nhì, mà cái tên của nó thường gây hiểu lầm, cần được nghiên cứu kỹ lưỡng và có hệ thống hơn.

Chúng ta được biết người cao nguyên Tô Cách Lan thường sở hữu khả năng này nhiều hơn những giống dân khác, tuy thỉnh thoảng có những trường hợp xảy ra ở hầu hết các quốc gia, và thường là trong số những người miền rừng núi cũng như những người sống ẩn dật. Ở Anh quốc, khả năng này xuất hiện khá nhiều ở những vùng thuộc giống dân Celte, nhưng thực sự khả năng này cũng có trong số những người tương tự ở khắp nơi trên thế giới, thí dụ như những người dân vùng quê Westphalia.

Đôi khi, thị giác thứ nhì cho thấy trước một hình ảnh rõ ràng về một sự việc sắp xảy ra, thường là một hình dáng hay biểu tượng cho người ta thoáng thấy tương lai. Điều đáng chú ý là những sự việc thấy trước đều là những sự việc không tốt lành, thông thường nhất là sự chết. Tôi không nhớ có trường hợp nào mà loại thị giác thứ nhì cho thấy một điều nào đó có tính chất vui tươi.

Trong số những biểu tượng về loại này, có vài biểu tượng khủng khiếp, đó là đồ tẩn liệm người chết, đèn cầy thắp cho xác chết, và nhiều đồ vật khác dùng trong đám tang. Trong vài trường hợp, khả năng này thường tùy thuộc vào địa phương, người ta kể rằng nhiều cư dân ở đảo Skye sở hữu quan năng này, nhưng khi họ rời khỏi đảo vào đất liền thì quan năng này bị mất. Khả năng tự nhiên ấy đôi khi do di truyền trong gia đình trải qua nhiều thế hệ; nhưng điều đó không phải là một qui luật tuyệt đối, vì nó chỉ xuất hiện rải rác trong vài người của một gia tộc, mà không có ở những người khác.

Sau đây là một trường hợp về loại nhãn quan thứ nhì, và tôi sẽ kể lại đúng y như lời của người trong câu chuyện đã thuật lại cho tôi:

‘Chúng tôi đi sâu vào một cánh rừng khoảng một giờ đồng hồ, Cameron đang ở bên cạnh tôi bất ngờ dừng lại mặt tái mét như người chết, chỉ về phía trước và la thất thanh:

“Xem kìa! Xem kìa! Trời ơi, hãy nhìn kìa!”

“Ở đâu? Cái gì? Cái gì vậy?” Tất cả chúng tôi đều kêu lên rối rít, chúng tôi đổ xô tới anh ta và nhìn chung quanh, chờ đợi chạm trán với một con cọp hay một con rắn hổ. Chúng tôi không biết chuyện gì, nhưng bảo đảm là có một vài điều gì khủng khiếp; từ đó cũng đủ cho thấy một tình cảm thân thiết giữa chúng tôi. Nhưng chúng tôi không thấy con cọp, cũng không thấy con rắn hổ nào, chỉ có Cameron với vẻ mặt tái mét, hốc hác, mắt mở to nhìn về một vật gì đó mà chúng tôi không thể thấy.

“Cameron! Cameron!” Tôi kêu lên và nắm lấy cánh tay anh ta: “Hãy nói đi! Trời ơi, chuyện gì vậy?”

‘ Tôi không nói được lời nào nữa, khi một âm thanh thấp nhưng rất kỳ lạ đập vào tai tôi; cánh tay đang chỉ của Cameron rớt xuống, anh ta thều thào giọng khàn khàn căng thẳng: “Đó! Bạn có nghe không? Tạ ơn Trời!” rồi ngã xuống bất tỉnh.’

‘Tôi bối rối, tháo lỏng cổ áo của anh và tạt lên mặt anh một chút nước mà tôi có sẵn trong chai, trong khi một người khác cố gắng đổ rượu mạnh vào giữa hai hàm răng nghiến chặt của anh ta. Tôi nói nhỏ với người cạnh tôi (một trong những người theo thuyết hoài nghi cực đoan trong bọn chúng tôi): “Beauchamp, bạn có nghe điều gì không?” ‘

‘Ông ấy trả lời: “Vâng, vì sao có một âm thanh rất kỳ lạ, một thứ tiếng nổ giòn hay tiếng lốp bốp phát ra ở một khoảng cách xa, song rất rõ, một điều hoàn toàn không thể có, tôi chắc đó là tiếng nổ lốp bốp của một cây súng trường.” ‘

‘Tôi nói nhỏ: “Tôi cũng nghĩ như thế.” Lúc này Cameron cũng vừa tỉnh lại. ‘

‘Vài phút sau, anh ta có thể nói một cách yếu ớt, cám ơn chúng tôi, và xin lỗi vì làm cho mọi người lo âu; anh ta ngồi dậy, dựa lưng vào một gốc cây, bắt đầu nói khá rõ ràng nhưng thấp giọng:

“Hỡi các bạn thân của tôi, tôi cảm thấy phải xin lỗi các bạn về cử chỉ kỳ lạ của tôi. Từ lâu tôi thường lẩn tránh giải thích vấn đề, nhưng bây giờ đến lúc tôi phải nói rõ. Trong suốt chuyến du lịch của chúng ta, các bạn có để ý rằng mọi người đều họp nhau chế giễu các giấc mơ, các điềm báo trước và các ảo ảnh. Tôi luôn luôn tránh né việc đưa ra bất cứ ý kiến nào về vấn đề này, vì tôi không muốn đồng tình với việc đùa cợt hoặc trái lại khích bác cuộc tranh luận. Tôi không thể đồng ý với các bạn, vì có rất nhiều kinh nghiệm đáng sợ về thế giới mà người khác gọi là thế giới siêu nhiên; đối với tôi nó rất thực, nói đúng ra nó còn thực hơn thế giới mà chúng ta đang sống. Tôi cũng như nhiều người đồng hương của tôi bị áp đặt lên người cái thiên phú của loại thị giác thứ nhì này,cái quan năng đáng sợ đó cho thấy trước ảo ảnh về những tai ương sắp xảy ra.”

“Tôi vừa thấy một linh ảnh mà sự khủng khiếp khác thường của nó làm tôi kích động, như các bạn vừa chứng kiến. Tôi thấy trước mắt tôi là một xác chết – không phải xác của một người đã chết một cách bình an tự nhiên, mà là xác chết của một nạn nhân trong một tai nạn khủng khiếp nào đó – chỉ là một khối thịt không hình dáng trông rất rùng rợn, với một gương mặt sưng to, bị nghiền nát, không thể nhận ra là người nào. Tôi thấy cái xác dễ sợ này được đặt trong một quan tài, và người ta bắt đầu thực hiện việc chôn cất. Tôi thấy cái huyệt để chôn, và cả vị giáo sĩ làm lễ mà trước đó tôi chưa bao giờ thấy, bây giờ tôi có thể phác họa lại một cách rõ ràng những gì tôi vừa thấy. Chính tôi, bạn Beauchamp, tất cả chúng ta và nhiều người khác nữa, đứng chung quanh trong số những người đi đưa đám. Tôi thấy toán lính nâng những khẩu súng trường và sau khi việc mai táng xong, họ bắn lên trời một tràng liên thanh, sau đó tôi không còn biết gì nữa.”

‘Khi anh ta nói về loạt súng nổ tôi rùng mình, liếc nhìn qua Beauchamp, tôi thấy sự khiếp sợ lạnh lùng hiện ra trên gương mặt khả ái của nhà theo thuyết hoài nghi này, mà tôi không bao giờ quên. Vào buổi chiều hôm ấy, toán lính trẻ đã tìm thấy xác vị sĩ quan chỉ huy trong tình trạng khủng khiếp như Cameron đã tả.’

‘Chiều ngày hôm sau, khi chúng tôi đến địa điểm và nhận được tin chính xác về chuyện buồn. Cameron và tôi ra ngoài đi dạo trong imlặng, mong ảnh hưởng êm dịu của thiên nhiên giúp vơi bớt sự ảm đạm đã làm tinh thần chúng tôi bị khủng khoảng. Thình lình, anh ta chụp lấy cánh tay tôi và chỉ vào một hàng rào sơ sài, rồi nói với giọng run lập cập: “Kìa, chính chỗ đó! Đó là một bãi tha ma màtôi đã thấy hôm qua.” Sau đó chúng tôi được giới thiệu với cha sở, tôi để ý thấy Cameron có vẻ rùng mình sợ hãi khi bắt tay ông, tôi biết rằng anh ta đã nhận ra vị giáo sĩ trong linh ảnh ngày hôm trước.’

Tất cả sự việc này có tính hợp lý về phương diện thần bí, tôi cho rằng linh thị của Cameron là một trường hợp thuần tuý về loại thị giác thứ nhì. Sự kiện mà cả hai người ở gần anh ta nhất (và có đụng chạm vào người anh ta) đều đã tham dự một phần vào linh ảnh ấy, vì nghe được loạt súng kết thúc; trong khi những người khác không ở gần anh ta, không nghe thấy gì hết. Sự kiện này cho thấy rằng cường độ mạnh mẽ của hình ảnh gây ấn tượng lên nhà linh thị, tạo ra sự rung động trong thể trí của anh ta, từ đó truyền đến những người có liên hệ với anh ta, giống như sự truyền đạt tư tưởng theo cách thức thông thường. Phần còn lại của câu chuyện, được kể trọn vẹn trong tạp chí Lucifer, quyển XX, trang 427.

Người ta có thể kể hàng chục thí dụ tương tự về các loại thị giác này. Trong số những người sở hữu khả năng này cho biết biểu tượng mà họ thường gặp là những loại đồ tẩn liệm quấn chung quanh một người, điều này chắc chắn là một điềm báo trước cái chết củangười ấy. Thời gian từ lúc hiện tượng được thấy đến lúc người ấy chết được xác định bằng những đồ tẩn liệm bao phủ nhiều hay ít lên thể xác, hay do giờ nào trong ngày mà linh ảnh được thấy. Nếu linh ảnh được thấy vào buổi sáng sớm, họ sẽ tiên đoán người này sẽ chết trong cùng một ngày, nhưng nếu linh ảnh được thấy vào buổi chiều, thì họ chỉ có thể tiên đoán người này sẽ chết vào một lúc nào đó trong năm.

Một biến thể khác đáng ghi nhận về biểu tượng của loại thị giác thứ nhì báo trước cái chết của một người là, trong linh ảnh người ấy xuất hiện không có đầu. Một thí dụ về loại này đã xảy ra trong gia đình tiến sĩ Ferrier được kể lại trong quyển “Những dấu hiệu báo trước sự chết”. Nếu tôi nhớ đúng, linh ảnh này được nhà linh thị thấy đúng lúc người kia chết, hay ngay khi sắp chết.

Tuy những nhà linh thị sở hữu quan năng loại này một cách thường xuyên, nhưng ít khi họ có thể kiểm soát hoàn toàn những biểu lộ của nó; cũng có một số những trường hợp riêng rẽ những người có quan năng này không thường xuyên. Đa số các trường hợp này xảy ra trong giấc mơ, nhưng cũng có những linh ảnh hiện ra lúc họ tỉnh thức, mà không do ý muốn của họ. Đôi khi việc thấy trước có liên quan đến một biến cố rất quan trọng đối với nhà linh thị, do tác động từ Chân Nhân xuống. Trong những trường hợp khác, biến cố không quan trọng, hoặc không liên hệ đến người nhận linh ảnh. Đôi khi có trường hợp cho thấy tương đối rõ ràng sự chú tâm của Chân Nhân, để báo cho phàm nhân biết trước một tai biến nào đó, với mục đích ngăn cản, hoặc nếu không thể được, sẽ chuẩn bị tinh thần cho người ấy bớt hốt hoảng.

Điềm báo trước cái chết là sự kiện rất thường xảy ra, đôi khi là cái chết của chính người nhận được linh ảnh, đôi khi là cái chết củamột người thân nào đó, trong sách vở có đề cập nhiều về vấn đề này, chúng ta không cần kể các thí dụ về loại thị giác đó. Có một vài trường hợp về thị giác tiên tri khá hữu ích đối với độc giả; câu chuyện sau đây được chọn lựa trong kho lưu trữ của sinh viên nghiên cứu những chuyện huyền bí, trong quyển “Bóng đêm của thiên nhiên” của bà Crowe, trang 72.

‘Bác sĩ Watson hiện tại đang ở Glasgow, vào vài năm trước trong một giấc mộng, ông nhận được giấy mời đến chăm sóc một bệnh nhân ở cách nhà vài dặm; ông cỡi ngựa ra đi, khi qua một cánh đồng hoang, ông thấy một con bò mộng hung hăng xông tới, ông trốn thoát vào một cái hóc nhỏ để khỏi bị nó tấn công, một lúc lâu sau có người đi ngang thấy và giúp ông thoát hiểm.’

‘Sáng hôm sau, khi đang ăn điểm tâm thì có giấy mời, ông mỉm cười cho là sự ngẫu nhiên kỳ lạ, ông cỡi ngựa ra đi. Ông hoàn toàn không biết gì về con đường mà ông phải đi, khi đi đến cánh đồng hoang giống như trong giấc chiêm bao tối hôm qua, thình lình conbò mộng xuất hiện, phóng nhanh về phía ông. Ông chạy ngay vào chỗ ẩn núp y như trong giấc mơ, phải mất 3 hay 4 giờ bị con vật bao vây, cho đến khi có người dân quê đi ngang giải cứu. Bác sĩ Watson thú thật là, nếu không có giấc mơ, ông sẽ không biết hướng nào để chạy cho được an toàn.’

Một trường hợp khác mà sự việc xảy ra thật sự ngoài đời cách điềm báo trước khá lâu; chuyện này trích ra trong bộ sách “Thoáng thấy điều phi thường” của Tiến Sĩ F.G.Lee. quyển I, trang 240.

‘Bà Hannah Green, là quản gia cho một gia đình ở miền quê vùng Oxfordshire. Một đêm kia nằm chiêm bao thấy ở nhà một mình vào buổi chiều Chúa Nhật, khi nghe tiếng gõ ở cánh cửa chánh, bà mở cửa và thấy một người lang thang khó coi, lưng đeo một cây dùi cui bước sấn tới muốn xông vào trong. Bà chống cự để cản ông ta lại, nhưng bà hoàn toàn bất lực và bị đánh ngã xuống bất tỉnh, do đó ông ta vào được bên trong lâu đài, và bà giật mình thức dậy.’

‘Không có chuyện gì xảy ra trong một thời gian khá lâu, nên người ta sớm quên đi giấc mơ, như trường hợp này, bà quản gia Green cũng quả quyết rằng, nó không còn ở trong trí bà nữa. Tuy nhiên 7 năm sau, bà có dịp cùng với hai người giúp việc khác trông nom một lâu đài biệt lập tại Kensington. Vào một buổi chiều Chúa Nhật khi hai người giúp việc đồng nghiệp của bà đi ra ngoài để bà ở lại một mình, thình lình bà hoảng hốt, vì có tiếng đập mạnh vào cửa trước.’

‘Tức khắc ký ức về giấc mơ 7 năm trước trở lại trong trí bà rất rõ ràng và sinh động, bà cảm thấy rất lẻ loi. Bà thắp nhanh cây đèn trên cái bàn ở phòng trước. Trong khi tiếng đập cửa lặp lại mạnh hơn, bà cẩn thận rón rén đến bên cửa sổ và nhìn ra ngoài. Bà sợhãi, vì thấy ngay một người “bằng xương bằng thịt”, mà mấy năm trước đây bà đã thấy trong giấc mơ, cũng có trang bị một cây dùi cui, đòi vào nhà.’

‘Hình ảnh trong mơ hiện ra rất rõ trong trí; để chắc chắn bà đi xuống hành lang chính và đóng các cửa sổ cũng như cửa cái, rồi bàrung chuông rất lớn khắp nhà, thắp đèn sáng tất cả các phòng. Kết quả là người lạ mặt sợ hãi và bỏ đi.’

Hiển nhiên, trong trường hợp này giấc mơ rất hữu ích, nếu không có nó bà quản gia sẽ không nghi ngờ và mở cửa theo thói quen mỗi khi nghe tiếng gõ cửa.

Tuy nhiên, không phải chỉ trong giấc mơ Chân Nhân mới gây ấn tượng những điều nó nghĩ là có ích lên phàm nhân. Thay vì trích dẫn từ sách vở, tôi đưa ra một trường hợp có liên hệ đến vấn đề này do một bà người quen kể lại vài tuần trước.

‘Bà bạn tôi có hai đứa con còn bé, mấy hôm trước đứa con lớn bị cảm nặng (bà nghĩ như thế), vài ngày sau nó bị nghẹt mũi. Mẹ chúng chỉ nghĩ là do cảm cúm chớ không có gì đáng ngại, chỉ chờ cho căn bệnh mau khỏi. Vài ngày sau, bà thình lình thấy trong không gian, trước mặt bà có một cái gì mà bà mô tả như là hình ảnh một căn phòng, ở giữa căn phòng có một cái bàn, trên đó con bà nằm mê man như chết. Bà thấy rõ những chi tiết nhỏ nhặt của hình ảnh này, và bà chú ý đặc biệt đến con bà đang mặc một bộ đồ ngủ màu trắng, trong khi bà biết rằng tất cả quần áo của đứa con gái này đều màu hồng.’

‘Hình ảnh này gây ấn tượng rất mạnh trong trí, làm bà nghĩ tới con bà bị một chứng bệnh nào đó nguy hiểm hơn cảm cúm. Vì thếbà mang nó ngay vào nhà thương để khám bệnh. Vị y sĩ giải phẫu tìm thấy có một cục bướu nguy hiểm ở trong mũi, và cho biết là phải mổ để lấy ra. Vài ngày sau, đứa bé được đem tới bệnh viện để giải phẫu và nó phải nằm lại đó. Khi bà mẹ đến nhà thương thì bà đãquên đem theo bộ đồ ngủ cho đứa bé, vì vậy các cô y tá phát cho nó một bộ đồ màu trắng. Ngày hôm sau, đứa bé được đưa vào phòng mổ với bộ y phục màu trắng, giống như trong linh ảnh mà bà mẹ đã thấy, và mọi sự việc đều xảy ra y hệt.’

Trong tất cả những trường hợp này, kết quả xảy ra đúng theo linh ảnh được thấy trước; nhưng trong sách có nhiều câu chuyện về điềm báo trước mà người ta không để ý hoặc phủ nhận, về các tai biến xảy ra sau đó. Trong vài trường hợp những tin tức được đưa cho một người nào đó, mà thường họ không có khả năng can thiệp. Như trong trường hợp lịch sử, khi ông John Williams, vị giám đốc hầmmỏ Cornish, đã thấy trước từng chi tiết, 8 hoặc 9 ngày trước vụ ám sát ông tổng giám đốc ngân khố Spencer Perceval tại hành lang hạ nghị viện. Tuy nhiên trong trường hợp này, có thể có một vài sự kiện sẽ đổi khác đi, vì chúng ta biết rằng ông Williams cóấn tượng rất sâu đậm về linh ảnh, và ông có hỏi ý kiến các bạn ông về việc đi Luân Đôn để báo tin cho ông Perceval. Rủi thay các bạn ông đã khuyên can, cho nên ông bỏ ý định đó, và vụ ám sát đã xảy ra. Trong trường hợp nếu ông đi về thành phố và kể về điều ông thấy, có thể những lời ông kể không được chú ý, nhưng cũng có thể có một vài sự đề phòng để cản trở kẻ sát nhân.

Chúng ta thấy có rất ít sự can thiệp đặc biệt từ những cõi cao trong trường hợp thị giác tiên tri kỳ lạ này. Những người liên hệ trong câu chuyện hoàn toàn không biết lẫn nhau, không có sự liên hệ tình cảm giữa người thấy linh ảnh và người được thấy. Nếu do một vị cứu trợ vô hình nào đó cố gắng làm thay đổi số mạng, có lẽ vị ấy sẽ gây ấn tượng lên một người nào đó ở gần thành phố hơn. Một giải thích khác là có thể trong lúc ngủ, ông Williams ở cõi trung giới, bằng cách nào đó đã thấy được phản ảnh của sự việc trong tương lai. Tóm lại, người ta không thể biết chắc trường hợp này thuộc loại nào, nếu không khảo sát tiên thiên ký ảnh để xem những gì thực sự xảy ra.

Một trường hợp điển hình về sự thấy trước hoàn toàn không có mục đích đã được ông Stead kể lại trong quyển “Những chuyện macó thật” (trang 83) nói về người bạn của ông là cô Freer, mà người ta thường gọi là cô X, khi cô lưu lại một ngôi nhà ở thôn quê. Một ngày kia cô đang thức và tỉnh táo, thình lình thấy một chiếc xe hai bánh do một con ngựa trắng kéo, dừng lại trước cửa nhà, có hai người khách lạ trên xe, một người rời khỏi xe và đứng chơi với một con chó săn. Cô nhận thấy ông ta mặc áo choàng, và cô cũng đặc biệt quan sát các vết của bánh xe mới để lại trên sỏi cát, mặc dù lúc đó không có chiếc xe nào. Nhưng nửa giờ sau có hai người lạngồi trên một chiếc xe với mọi chi tiết đều giống với linh ảnh mà cô đã thấy ½ giờ trước đó. Ông Stead còn kể một trường hợp khác nữa về một điềm thấy trước không mục đích, trường hợp này là một giấc mơ mà sau đó thật sự xảy ra.

Tất cả những trường hợp này (chỉ là các sự lựa chọn ngẫu nhiên trong hàng trăm trường hợp) cho thấy rằng một số điềm báo trước có thể xuất phát từ Chân Nhân. Các trường hợp như thế rất thường xảy ra, nhưng phần nhiều vượt xa khả năng đáp ứng của các thể thấp của loài người văn minh theo chủ nghĩa duy vật, do họ chú trọng quá nhiều đến những nhu cầu vật chất ở thế gian.

Trong nhiều trường hợp, có thể chính Chân Ngã chưa phát triển, nên điềm thấy trước của họ rất mập mờ; trong những trường hợp khác, chính Chân Ngã có thể thấy rõ ràng, nhưng những vận cụ ở dưới thấp không nhận được ấn tượng, do đó nó chỉ có thể gieo lên bộ óc thể xác một dự cảm lờ mờ về một tai hoạ sắp xảy ra. Hơn nữa, có những trường hợp điềm báo trước không do Chân Ngã tác động, mà do một thực thể nào đó từ bên ngoài, vì lý do nào đó thực thể ấy thích thân thiện với người nhận được điềm báo trước. Trong tác phẩm mà tôi trích dẫn ở trên, ông Stead trong nhiều tháng trước có nói là ông cảm thấy chắc chắn sẽ rời nhiệm vụ trông nom tờ Pall Mall Gazette. Muốn phân biệt sự biết trước do ấn tượng từ chính Chân Ngã hay do một ám chỉ có hảo ý từ một người nào khác, chúng ta cần phải nghiên cứu sâu xa mới có thể xác định.

Có một loại nhãn thông trong thời gian tương đối hiếm, nhưng cũng có một số trường hợp được ghi nhận mà chúng ta cần lưu ý, tuy các chi tiết được đưa ra thường không cho chúng ta xét đoán một cách chính xác. Trong quyển “Bóng đêm của thiên nhiên” có đề cậpnhiều trường hợp linh ảnh là những đoàn quân ma, hay từng bầy ma thú. Trong đó có kể chuyện một người có uy tín thấy được một đoàn quân ma với đồng phục màu trắng lên đến vài trăm người, thao diễn nhiều lần khác nhau tại công viên Haravah gần Ripley. Linh ảnh tương tự về đoàn quân cũng được thấy vài năm trước ở vùng ngoại ô Inverness bởi hai cha con nông dân như sau:

Số binh sĩ hiện ra rất đông, mà lúc đầu họ cứ tưởng là những người lính thật sự. Họ nói rằng có ít nhất 16 cặp hàng đôi, những hàng phía trước có 7 người đi ngang nhau và nhiều lúc họ thấy rõ từng chi tiết. Có nhiều phụ nữ và trẻ em tháp tùng, mang theo thùng thiếc và đồ dùng nấu ăn. Đàn ông mặc đồng phục màu đỏ, mang những binh khí sáng chói. Ở giữa họ có một con thú, khó phân biệt được nai hay ngựa, bị đẩy tới một cách hung hăng bởi các mũi lưỡi lê.

Người trẻ tuổi kể rằng, anh thấy những người ở hàng sau bắt buộc phải chạy để đuổi theo kịp đoàn quân tiền phong. Còn người lớntuổi, trước đây là một quân nhân, nói rằng trong trường hợp này nếu đang phục vụ, ông ta sẽ cố gắng đi đầu. Một vị sĩ quan cỡi conngựa màu xám, đội một cái nón viền vàng, và một cái áo choàng màu xanh của kỵ binh, tay áo rộng có kẻ hàng màu đỏ. Hai người nhìn ông rất kỹ, họ nói rằng bất cứ nơi đâu họ cũng nhận ra ông ta; họ kết luận là những binh sĩ này đến từ Ái Nhĩ Lan và đổ bộ lênKyntyre. Hai người sợ bị ngược đãi và bị cưỡng bách đi theo đoàn quân, phải leo lên một con đê để tránh đường, sau đó tất cả cảnh tượng đều biến mất.

Vào các năm đầu tiên của thế kỷ này, tại Paderborn thuộc vùng Westphalia, một số người nhìn thấy hiện tượng tương tự, nhưng vài nămsau đó, có 20.000 người hội họp tại chỗ xảy ra linh ảnh để xem lại, và người ta kết luận rằng ảo ảnh đó cùng một loại với thị giác thứ nhì, một quan năng thường xảy ra trong dân chúng ở vùng này.

Tuy nhiên, đôi khi người ta cũng thấy những đoàn ma quỉ như thế xuất hiện ở những vùng mà không có một đoàn quân thật sự nào đi qua trước hoặc sau lúc ấy. Một trong nhiều câu chuyện đáng được ghi nhận về sự xuất hiện như thế, do cô Harriet Martineau viết trong bài tự truyện của cô có tựa là “Ao hồ của nước Anh”. Cô viết như sau:

‘Souter hay Soutra Fell là tên một ngọn núi mà trên đó có vô số ma quỉ thường xuất hiện, vào khoảng 10 năm của thế kỷ trước. Có26 bằng chứng được chọn lọc cho thấy có sự xuất hiện giống nhau, tất cả dân chúng cư ngụ trong những mái nhà tranh gần ngọn núi đều thấy mỗi hai tiếng rưỡi đồng hồ nhóm ma quỉ lại hiện ra một lần, và chỉ chấm dứt khi trời tối. Người ta biết rằng, ngọn núi đó đầy dốc đứng, là một nơi thách thức cho nhiều đoàn người đi qua, phía bắc và phía tây có một dốc đứng cao lối 900 bộ Anh (khoảng 270 mét).

‘Vào một buổi chiều giữa mùa hè năm 1735, một người giúp việc cho trang trại của ông Lancaster, cách núi này khoảng 1/2 dặm, thấy sườn núi phía đông có nhiều binh sĩ đi tới, sự kiện xảy ra khoảng một giờ. Họ xuất hiện bằng thể xác rõ ràng, từ một mô đất ở đầu phía bắc và biến vào một chỗ trũng trên đỉnh núi. Khi người bạn đáng thương này kể lại câu chuyện, thì bị sỉ vả và chế nhạo, giống như những người thấy được trước đó cũng bị xem thường, khi họ nói ra điều lạ lùng mà họ đã thấy. Hai năm sau, cũng vào buổi chiều giữa mùa hè, ông Lancaster thấy nơi đó có một vài người đang đi theo sau những con ngựa của họ, giống như từ một cuộc đi săn trở về. Ông không nghĩ gì về sự kiện này, nhưng 10 phút sau, ông bất ngờ nhìn lại nơi đó, ông thấy số người bây giờ gia tăng, tiếp theo là hàng đoàn binh sĩ vô số kể, dàn hàng năm đi từ dốc núi vào khe núi, mỗi đại đội được giữ trật tự dưới sự chỉ huy của vị sĩ quan cỡi ngựa đi thị sát. Đến lúc chạng vạng, kỷ luật có vẻ nới lỏng, các toán quân đi loạn xạ không còn bước đều nữa, cho đến khi tất cả đều biến mất trong bóng tối.

Vào một buổi chiều đầy sợ hãi giữa hè năm 1745, tất cả 26 người trong trại đều bị gọi nhanh ra, họ trông thấy những sự việc mà một số người đã thấy lúc trước, và còn nhiều hơn nữa. Bây giờ lại có các xe chen lẫn với binh lính, mà mọi người đều biết không có xevà cũng không thể có xe trên đỉnh núi Souter Fell. Có rất đông binh lính ngoài sự tưởng tượng, vì các toán quân này chiếm đầy cả một vùng dài khoảng một dặm, họ đi rất nhanh cho đến khi màn đêm phủ xuống; trong trường hợp này, mọi người thấy đoàn quân ma xuất hiện rõ ràng. Vào buổi sáng hôm sau, một vài người đi lên núi để xem các dấu móng ngựa, và họ hoảng sợ khi không tìm thấy một dấu chân nào để lại trên cỏ hay trên cây thạch thảo. Những người chứng phải thề khi xác nhận toàn bộ câu chuyện trước quan toà, và toàn thể dân chúng vùng quê này rất sợ hãi về dự đoán các biến cố sắp xảy ra do cuộc nổi loạn của người Tô Cách Lan.

Năm 1743, cũng có hai người khác đã thấy loại ảo ảnh này, nhưng họ không dám nói ra sợ bị những người láng giềng sỉ nhục.

Vào một buổi chiều mùa hè, ông Wren, chủ trang trại Wilton Hall và người giúp việc thấy trên núi có một người và một con chó rượt đuổi một con ngựa, chạy dọc theo một nơi dốc đứng, cái dốc này đứng rất thẳng đến nỗi người và vật khó có thể đứng vững trên đó. Họchạy rất nhanh và biến mất ở phía nam đỉnh núi. Sáng hôm sau ông Wren và người giúp việc đi lên núi để tìm xác của người mà họnghĩ là đã bị chết do cuộc săn đuổi, nhưng không thấy dấu vết gì của người, ngựa hay chó.

‘Để giải thích điều này, tổng biên tập tạp chí Lonsdale Magazine cho biết, người ta đã khám phá ra vào buổi chiều giữa hè năm 1745, các phần tử bạo động đã tụ tập trên bờ biển phía tây Tô Cách Lan, mà những cử động của họ được phản ảnh thành những hình ảnh rõ ràng, tương tự như phong trào Fata Morgana.’ Cách giải thích trên chưa được hoàn hảo, nhưng trong hiện tại, chúng ta tạmthời chấp nhận như thế. Tuy nhiên, các sự kiện đó cũng đem lại cho người ta nhiều điều đáng suy xét, tương tự như cuộc diễn hành của đoàn quân ma mà người ta thấy ở Leicestershire vào năm 1707, và truyền thuyết về cuộc diễn hành quân đội trên Helvellyn vàobuổi chiều của trận đánh Marston Moor.’

Có những người thấy nhiều bầy trừu ma tràn ra một vài đường phố, và nhiều câu chuyện của người Đức về các đoàn kỵ mã ma đi săn và ăn cướp. Những trường hợp giống như thế cũng rất thường gặp trong các cuộc nghiên cứu về hiện tượng huyền bí. Người tacho rằng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, mỗi nguyên nhân giải thích cho một sự kiện xảy ra, nhưng nếu không có đủ dữ kiện về một biến cố, người ta chỉ có thể phỏng đoán chớ không thể giải thích chính xác.

Khi câu chuyện được chứng tỏ không phải ngụy tạo, người ta thường giải thích rằng những gì được thấy chỉ là phản ảnh, do ảo ảnh từ các cử động của những nhân vật thực sự đã xảy ra ở một nơi khá xa. Có vài dịp, chính tôi cũng thấy ảo ảnh, cho nên tôi biết một vài điều về năng lực phỉnh lừa phi thường này, tôi nghĩ chúng ta cần phải phân biệt sự khác nhau của những loại ảo ảnh này.

Trước hết, các đoàn quân này có thể xuất hiện rõ ràng giống như trường hợp ở Westphalia mà chúng ta đã đề cập ở trên, chúng tachỉ biết sự kiện được sắp xếp ở mức độ lớn lao, nhưng không thể biết mục đích của sự sắp xếp đó, và cũng không dễ gì đoán được ai đã sắp xếp sự việc. Những sự kiện thường thuộc về quá khứ thay vì tương lai, thực sự đó là phản ảnh những cảnh tượng từ tiênthiên ký ảnh, mặc dù chúng ta không hiểu rõ phương thức của sự phản ảnh.

Rất nhiều loài tinh linh thiên nhiên có khả năng làm việc đó nếu chúng muốn làm như vậy, để khoe khoang các quyền năng mà chúng cho là phi thường (Hãy xem quyển “Theosophical Manual”, số V, trang 113). Khi làm như thế, chúng tỏ ra rất thích thú vì có dịp gây ấn tượng thần bí lên con người. Hoặc đôi khi chúng có hảo ý báo tin cho những người mà chúng có cảm tình biết trước những sự việc sắp xảy ra.

Trong vài trường hợp, chính các loài tinh linh thiên nhiên lấy hình thể những người lính qua những cuộc thao diễn có hệ thống màchúng rất thích thú, nhưng người ta ít khi nhận lầm sự vui đùa của các tinh linh này với các cuộc thao diễn quân sự.

Hình ảnh các bầy thú có lẽ chỉ là phản ảnh từ các ký ảnh, như trong chuyện “Những người đi săn hoang dã” của người Đức. Những hình ảnh này thuộc về một nhóm hiện tượng hoàn toàn khác, ngoài phạm vi đề tài của chúng ta. Các nghiên cứu sinh huyền bí thường quen với những cảnh tượng đáng khiếp sợ, như trường hợp sát nhân khủng khiếp. Người chưa phát triển khả năng tâm linh đôi khi cũng thấy được những cảnh tượng hãi hùng này, thỉnh thoảng người ta cũng thấy có nhiều con thú khác nhau hiện ra ở chung quanh nơi giết người, sự xuất hiện này xảy ra từng lúc do tư tưởng tội lỗi của kẻ sát nhân.

Những câu chuyện khác nhau về các đoàn đi săn và kỵ mã ma có thể được xếp vào loại này. Hiển nhiên, nó cũng có thể giải thích những linh ảnh về các đoàn quân ma, như trường hợp hình ảnh về trận đánh ở Edgehill, gần Keinton trong vùng Northamptonshire, linh ảnh này được thấy khoảng một vài tháng sau khi cuộc chiến tranh thực sự xảy ra. Sự kiện này được xác minh bởi một vị quan toà, một vị giáo sĩ và nhiều chứng nhân khác, những sự việc này được ghi trong tập tài liệu cùng thời có tên là “Tin đồn lạ lùng về cuộc chiến tranh và trận đánh ở Edgehill”. Theo bản tài liệu do vài vị sĩ quan trong quân đội điều tra họ đã nhận ra được nhiều người ma mà họ đã gặp lúc còn sống. Sự thấy này tạo ra do năng lực mạnh mẽ của người có lòng đam mê sâu nặng không cưỡng chế được, làm phát sinh một cách lạ thường những hình ảnh xuống cõi vật chất từ tiên thiên ký ảnh.

Trong một số trường hợp khá rõ ràng, những bầy thú mà người ta thấy được chỉ là những hình ảnh được tạo ra bởi đám tinh linh, chúng tạo ra những hình dáng đó với mục đích để nuôi dưỡng các hình tư tưởng bẩn thỉu phát sinh từ các nơi khủng khiếp dị thường, như những nơi xử tử thắt cổ. Thí dụ về loại này được kể lại trong các câu chuyện nổi tiếng về “Ma thần vòng”, hay ma thắt cổ trong quyển “Thoáng thấy thêm thế giới vô hình” (More Glimpses of the World Unseen); trong tác phẩm ấy cũng có tả lại những vong linh hiện thành hình dáng những con thú dị hình giống như heo, tràn ra ủi đất và giao chiến đêm này qua đêm kia tại nơi xảy ra tội ác. Nhưng những sự việc này thuộc về vấn đề hiện hình hơn là vấn đề nhãn thông.

***

Tổng hợp sách trong Thư viện trái đất 

Facebook page

ĐỂ LẠI NHẬN XÉT

Please enter your comment!
Please enter your name here